Медициналық оңалтуды көрсету қағидалары

Медициналық оңалтуды көрсететін медициналық ұйымдардың негізгі міндеттері:

     1) ерте басталуы;

      2) кезеңділік;

      3) үздіксіздік;

      4) сабақтастық;

      5) жеке және көпсалалы тәсіл

      6) дәрілік және дәрілік емес терапияны, психологиялық және педагогикалық әдістерді, әлеуметтік араласуларды, табиғаттың табиғи факторлары мен ассистивтік технологияларды кешенді қолдану негізінде оңалту жүргізу;

      7) медициналық оңалтудың барлық кезеңдерінде оңалту қызметтерін көрсету;

      8) медициналық оңалтудың инновациялық, тиімді әдістерін енгізу.
 

Медициналық оңалту көрсетіледі:

     1) тәулік бойы медициналық бақылау мен емдеуді көздемейтін амбулаториялық жағдайларда;

      2) тәулік бойы медициналық байқауды, емдеуді, күтімді, сондай-ақ тамақтанумен төсек-орын беруді көздейтін стационарлық жағдайларда;

      3) тәулік бойы медициналық байқауды және емдеуді талап етпейтін және төсек-орын бере отырып, күндізгі уақытта медициналық байқауды және емдеуді көздейтін стационарды алмастыратын жағдайларда;

      4) үйде: медицина қызметкерін, мобильді бригаданы шақырған кезде, медицина қызметкерлерінің белсенді патронажы, үйде емдеуді ұйымдастыру (үйде стационар), оның ішінде қашықтықтан медициналық қызметтерді пайдалана отырып;

      5) санаторий-курорттық ұйымдарда жүзеге асырылады.

          Пациентті медициналық оңалту үшін стационарға жоспарлы жатқызу кодекстің 7-бабының 82 )тармақшасына сәйкес емдеуге жатқызу бюросының порталы арқылы жүзеге асырылады.

          Науқасты стационарға жатқызу кезінде Кодекстің 7-бабының 31)) тармақшасына сәйкес бекітілген нысан бойынша электрондық форматта медициналық карта ресімделеді.

          Медициналық оңалту негізгі ауруды емдеу кезінде, сондай-ақ жіті жағдайлардан, хирургиялық араласулардан және жарақаттардан кейін, тыныс-тіршілігі шектелген, оңалту әлеуетін ескере отырып, функциялары мен құрылымдары бұзылған пациенттерде созылмалы аурулар және (немесе) жағдайлар кезінде жүзеге асырылады.

          Медициналық оңалту деңгейі осы Қағидаларға қосымшаларға сәйкес ШРМ сәйкес мдг мамандарының қатысуымен мкФ критерийлері негізінде нозологияға, пациенттің жай-күйінің ауырлық дәрежесіне және бсф бұзылуына байланысты айқындалады.

Науқастың жеке медициналық оңалту бағдарламасы келесі жағдайларда тоқтатылады:

     - науқастың жағдайының нашарлауы;

     - негізгі және/немесе қатар жүретін аурулардың асқынуларының дамуы;

     - науқастың бастамасы бойынша.

     Бұл кезең ақпараттық жүйеге ШРМ және ХКФ критерийлерін бағалаумен енгізудің аяқталған жағдайы ретінде ресімделеді.

  Медициналық оңалтуды қажет ететін МСАК-қа пациент алғаш рет жүгінген кезде МСАК дәрігері пациентті оңалту кезеңдеріне (екінші немесе үшінші) жібере отырып, ШРМ бойынша пациенттің бағытын айқындай отырып және оңалтудың жеке жоспарының медициналық бөлігін ресімдей отырып, ХКФ критерийлері негізінде бастапқы оңалту диагнозын қалыптастыру үшін пациентті оңалту дәрігеріне немесе МДГ-ға консультацияға жібереді, оның ішінде оның ішінде қашықтықтан медициналық қызметтерді пайдалану.

    Стационарда және МСАК-та оңалту дәрігерінің шешімі бойынша МДМ отырысы өткізіледі, медициналық ұйымда бейінді мамандар және/немесе оңалту дәрігерлері болмаған жағдайда, ШРМ анықтау және оңалтудың жеке жоспарын әзірлеу мақсатында өз штатында қашықтықтан медициналық көрсетілетін қызметтердің көмегімен тиісті бейінді маманы бар мамандандырылған оңалту медициналық ұйымымен МДМ жүргізу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

       МДМ отырысының қорытындысы бойынша пациенттің медициналық картасында жалпы қорытынды жасалады және деректер ақпараттық жүйеге енгізіледі.

   МДМ қорытындысы бойынша өзіне-өзі қызмет көрсетуді, орын ауыстыруды және қарым-қатынасты жүзеге асыруда бөгде көмекке толық тәуелді және функцияларды және (немесе) тіршілік әрекетін қалпына келтіру перспективасы жоқ (оңалту әлеуеті таусылған) пациентке көмек паллиативтік көмек көрсетуді жүзеге асыратын медициналық ұйымдарда және үйде көрсетіледі.

       МДМ қорытындысы бойынша функцияларды және (немесе) тыныс-тіршілікті қалпына келтіру перспективасы жоқ пациентке (ШРМ бойынша) оңалту іс-шаралары жүргізілмейді.

   Бірінші кезеңде МДГ жасалмайды, ал пациентті келесі кезеңге ауыстыру реабилитолог дәрігердің және бейінді ауру жөніндегі маманның консультациясы негізінде жүргізіледі.

      ШРМ көрсеткіші тәулік бойы немесе күндізгі стационарға түскен кезде немесе алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымына (бұдан әрі – МСАК) жүгінген кезде ХКФ ең айқын критерийі бойынша бағаланады.

       Функцияның бұзылуын бағалау принципі анатомиялық-физиологиялық белгіге негізделген.

    МКФ критерийлерінің әрқайсысының ұпайларда ШРМ-де көрінетін бар бұзушылықтардың ауырлығын сипаттау үшін 0-ден 4-ке дейінгі мәні бар.

ХКФ критерийлері бойынша бұзылу дәрежесі бар пациенттер:
    0 балл-медициналық оңалтуға мұқтаждар тобынан шығарылады және медициналық көрсетілімдер болған кезде клиникалық хаттамаларға сәйкес негізгі ауру бойынша ем немесе динамикалық бақылау алынады;
    1 балл – медициналық оңалтудың екінші кезеңін айналып өтіп, амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың профилакториясы, санаторийі, бөлімшесі немесе оңалту кабинеті жағдайында, сондай-ақ амбулаториялық жағдайларда оңалту дәрігерінің немесе МДМ қорытындысына сәйкес МСАК дәрігерінің жолдамасы бойынша қашықтықтан медициналық қызметтерді пайдалана отырып, медициналық оңалтуды алады;
  2, 3, 4 балл – көп бейінді стационар, мамандандырылған оңалту орталығы, күндізгі стационар (мамандандырылған оңалту орталығы, санаторий, мамандандырылған санаторий), профилактория, амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың оңалту бөлімшелері немесе кабинеттері жағдайында, сондай-ақ дәрігердің жолдамасы бойынша көшпелі нысандарды, қашықтықтан медициналық қызметтерді пайдалана отырып, амбулаториялық жағдайларда МСАК оңалту дәрігерінің немесе МДГ қорытындысына сәйкес.
          МДГ шешімі бойынша оңалту әлеуеті жоқ пациентке ШРМ көрсеткіші 5 балл қойылады. Науқас паллиативтік көмек көрсету үшін жіберіледі.
ШРМ пациентті медициналық оңалтудың барлық кезеңдерінде бағыттау үшін қолданылады.
Өмірдің бірінші жылындағы балалар үшін медициналық оңалту диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес МСАК деңгейінде немесе катамнез кабинеттерінде педиатрлар немесе неонатологтар әрбір үш ай сайын жүйке-психикалық дамуын бағалай отырып жүзеге асырылады.
          Өкпенің жасанды желдетуінде ұзақ уақыт болған балалар орталық жүйке жүйесінің қабыну ауруларының зардаптарынан кейін, сондай-ақ өмірлік маңызды функцияларды тұрақтандырғаннан, қалыпты міндетті тамақтану мәртебесіне жеткеннен кейін перинаталдық кезеңде туындайтын жекелеген жай-күйлерден кейін, бейінді мамандарды қарап-тексеру және оларды келісуден кейін оңалту жұмыстарын жүргізу үшін стационардан/перзентханадан медициналық оңалтудың екінші кезеңіне ауыстырылады іс-шаралар.
          Стационардан/перзентханадан оңалту немесе бейінді бөлімшеге, оның ішінде оңалту көмегі үшін ауыстыру жаңа жағдай болып саналады.
          Коронавирустық инфекциядан кейін медициналық оңалту мамандандырылған бөлімшелерде немесе оңалту төсектерінде, амбулаториялық-емханалық ұйымдарда, күндізгі стационарларда, тәулік бойғы стационарларда, оңалту орталықтарында, санаторий-курорттық ұйымдарда, үйдегі стационарларда, оның ішінде қашықтықтан медициналық қызмет көрсету жағдайында жүзеге асырылады.
          Коронавирустық инфекциядан өткен пациенттерге медициналық оңалту осы Қағидаларға және медициналық оңалту бойынша диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес пациенттің жай-күйін мкФ сәйкес бағалауға, оңалту әлеуетінің деңгейіне, аурудың барысына байланысты жүргізіледі.
          Сатурация деңгейі 95% - дан төмен, өкпенің зақымдануы 50% - дан жоғары, қатар жүретін аурулары бар өкпенің зақымдануы 25%, Борг шкаласы бойынша нормадан жоғары ентігу, оттегі қолдауының болуы, анамнезінде реанимация және қарқынды терапия бөлімшесінде емдеу медициналық оңалтудың екінші кезеңіне жіберіледі.
          Сатурация деңгейі 95% - дан төмен, өкпенің зақымдануы 50% - дан жоғары, қатар жүретін аурулары бар өкпенің зақымдануы 25%, Борг шкаласы бойынша нормадан жоғары ентігу, оттегімен қамтамасыз етілмеген коронавирустық инфекциядан өткен пациенттер реанимация және қарқынды терапия бөлімшесінде емдеу тарихында медициналық оңалтудың үшінші кезеңіне жіберіледі.
          Қазақстан азаматы негізгі ауруды емдегеннен кейін басқа елден келген және одан әрі оңалтуды талап ететін жағдайларда, медициналық картадан үзінді көшірмені пациент пациенттің тұрғылықты (нақты болған) жері бойынша МСАК ұйымына ұсынады. МСАК дәрігері пациентті мкФ критерийлеріне сәйкес ШРМ айқындай отырып, оңалту дәрігерінің немесе МДГ ұсынымы негізінде медициналық оңалтуға жібереді.
 
          Туберкулезбен ауыратын ересектер мен балаларды медициналық оңалту кодекстің 7 – бабы 1-тармағының 32) тармақшасына сәйкес бекітілген Денсаулық сақтау саласындағы стандартқа сәйкес АХЖ-10 кодтары бойынша жүзеге асырылады.
          Туберкулезбен ауыратын адамдар үшін диагнозды қалыптастыру кезінде ICD – 10 XXI класс коды бойынша негізгі диагноз кодын және ICD – 10 кодтары бойынша нақтылайтын диагнозды көрсете отырып, қос кодтау қолданылады.
          Наркологиялық және психикалық аурулары бар ересектер мен балаларды медициналық оңалту кодекстің 7 – бабы 1-тармағының 32) тармақшасына сәйкес бекітілген Денсаулық сақтау саласындағы стандартқа сәйкес АХЖ-10 кодтары бойынша жүзеге асырылады.
          Барлық кезеңдердегі медициналық оңалту осы Қағидаларға 12 – қосымшаға сәйкес ICD – 10 кодтары бойынша диагноздар тізбесіне және ICD – 9 кодтары бойынша операциялар (манипуляциялар) тізбесіне сәйкес, ICD-10 XXI класс коды бойынша нақтылаушы диагнозды көрсете отырып жүзеге асырылады.
          Медициналық оңалту бойынша қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер денсаулық туралы ақпарат алмасу және географиялық, уақытша, Әлеуметтік және мәдени кедергілерге қарамастан денсаулық сақтау қызметтерін көрсету үшін ақпараттық-коммуникациялық байланыстарды пайдалануды көздейтін телемедицина нұсқасы болып табылады.
          Қашықтықтан оңалтуды жүзеге асыру кезінде дербес медициналық деректердің (жинау, өңдеу, сақтау, қорғау) сақталуын, құпиялылығын сақтау және қамтамасыз ету қажетті талап болып табылады.
          Қашықтықтан медициналық қызметтер мен ақпараттық технологияларды пайдалана отырып медициналық оңалту, сондай-ақ жылжымалы бригадалар көшпелі нысанда медициналық оңалту жөніндегі іс-шараларды жалғастыруды немесе ұзақ жүргізуді қажет ететіндерге, оңалту әлеуеті бар, бірақ өз бетінше қозғалуға қабілетсіз пациенттерге, сондай-ақ Әлеуметтік және эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша көрсетіледі.